Since its introduction a year ago, the offence of “publicly disseminating misleading information” under Article 217/A, known as the “disinformation offence”, has been weaponized to silence dissent. The broad and vague language of Article 217/A has resulted in at least 33 journalists confronting legal consequences, indicating the article’s potential to stifle legitimate dialogue and critical thought under the guise of curbing “false information.”

Any restrictions to the right to freedom of expression, which is guaranteed by the Article 26 of the Turkish Constitution, must be prescribed by law, must pursue a legitimate aim, be proportionate to the legitimate aim pursued and necessary in a democratic society. The Venice Commission’s urgent opinion on the offence highlighted that the ambiguous manner with which Art. 217/A is worded jeopardises the legality criterion and that it is doubtful the offence is proportionate or necessary in a democratic society considering the chilling effect it would create; making the law incompatible with international standards on the freedom of expression.

The review by the Constitutional Court presents a critical opportunity for Turkey to reestablish adherence to the principles of international human rights law and democratic values. We call upon the Turkish Constitutional Court to acknowledge the incompatibility of Article 217/A with international human rights conventions and to annul this and other restrictive amendments from October 2022. 

In solidarity with those who champion free expression and media freedom in Turkey, we will be closely monitoring the Turkish Constitutional Court’s forthcoming hearing today, on 8 November, on the annulment of the “publicly disseminating misleading information” offence.

 

Background on the October 2022 amendments

In October 2022, the Turkish parliament passed a series of legislative amendments to several laws, including the Turkish Penal Code, the Internet Law and the Press Law. This new “censorship” or “disinformation law” criminalised “spreading false information” while additional provisions have imposed heavy obligations on social media platforms and over-the-top service providers.

 

Before the October 2022 amendments, Turkish legislation was already placing tight constraints on online platforms, mandating swift compliance with content takedown requests under the threat of substantial penalties. Since the October 2022 changes, social media platforms (SMPs) risk advertising bans, hefty fines that could be as high as 3 percent of their global income, and significant reductions in their bandwidth, or ‘throttling’, if they do not follow government orders. Not adhering to even a single demand for content removal or user information can lead to up to 90 percent throttling of their services and a six-month ban on advertisements.

Türkiye: “Dezenformasyon suçu” ve diğer kısıtlayıcı yasal değişiklikler yürürlükten kaldırılsın

 

ARTICLE 19 Europe ve Medya Özgürlüğü Acil Müdahale (MFRR) paydaşları; Anayasa Mahkemesi’nin “dezenformasyon suçunun” anayasaya uygunluğunu incelediği bugün (8 Kasım), Türk Ceza Kanunu’nun 217/A maddesinin ve Ekim 2022’de kabul edilen ve ifade hürriyeti hakkına ilişkin uluslararası standartları hiçe sayan yasal değişikliklerin iptali çağrısını yinelemektedir.

Bir yıl önce yürürlüğe girmesinden bu yana, “dezenformasyon suçu” olarak bilinen 217/A maddesi kapsamındaki “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçu, muhalefeti susturmak için silah olarak kullanılıyor. Madde 217/A’nın geniş ve muğlak dili, en az 33 gazeteciye soruşturma açılmasına neden oldu. Bu durum, maddenin “gerçeğe aykırı bilginin yayılmasını” engelleme kisvesi altında meşru diyaloğu ve eleştirel düşünceyi boğma potansiyeline işaret ediyor.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 26. maddesi ile düzenlenen ifade hürriyeti hakkına getirilecek her türlü kısıtlama kanunla öngörülmeli, meşru bir amaç gütmeli, güdülen meşru amaçla orantılı olmalı ve demokratik bir toplumda gerekli olmalıdır. Venedik Komisyonu’nun suçla ilgili acil görüşünde, 217/A maddesinin muğlak ifadesinin yasallık kriterini tehlikeye attığı belirtilmiş, fiilin suç olarak düzenlenmesinin yaratacağı caydırıcı etkinin bu düzenlemenin demokratik bir toplumun gereklerine uygun veya güdülen amaçla orantılı olduğunu şüpheye düşürdüğü vurgulanmıştır. Komisyon, bu durumun yasayı ifade hürriyetine ilişkin uluslararası standartlarla bağdaşmaz hale getirdiği kanaatine varmıştır. 

Anayasa Mahkemesi tarafından yapılacak inceleme, Türkiye’nin uluslararası insan hakları hukuku ilkelerine ve demokratik değerlere bağlılığını yeniden tesis etmesi için kritik bir fırsat sunmaktadır. Anayasa Mahkemesi’ni 217/A maddesinin uluslararası insan hakları sözleşmeleriyle uyumsuzluğunu kabul etmeye, Ekim 2022’de mevzuata eklenen bu ve diğer kısıtlayıcı değişiklikleri iptal etmeye çağırıyoruz. 

Türkiye’de ifade hürriyetini ve medya özgürlüğünü savunanlarla dayanışma içinde, Anayasa Mahkemesi’nde “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçunu düzenleyen hükmün iptaline ilişkin bugün (8 Kasım) yapılacak incelemeyi yakından takip edeceğiz.

 

Ekim 2022’de yapılan yasa değişikliklerinin arka planı

Türkiye Büyük Millet Meclisi; Ekim 2022’de Türk Ceza Kanunu, İnternet Kanunu ve Basın Kanunu da dâhil olmak üzere çeşitli kanunlarda bir dizi değişiklik yaptı. Bu yeni “sansür” veya “dezenformasyon yasası”, “gerçeğe aykırı bilgi yaymayı” suç olarak düzenlerken, sosyal medya mecralarına ve internet servis sağlayıcılarına da ağır yükümlülükler getirdi.

 

Ekim 2022 değişikliklerinden önce Türkiye’deki mevzuat halihazırda dijital mecralar için ağır kısıtlamalar öngörüyor ve önemli ceza tehditleri altında içerik kaldırma emirlerine hızlı bir şekilde uyulmasını zorunlu kılıyordu. Bu değişikliklerin yürürlüğe girmesinden bu yana, sosyal medya mecraları (SMM’ler), iktidarın emirlerine uymadıkları takdirde reklam yasakları, küresel gelirlerinin yüzde 3’üne kadar çıkabilecek ağır para cezaları ve bant genişliklerinde önemli düşüşler veya “daraltma” riskiyle karşı karşıya bulunmaktadır. Mevcut düzenlemeye göre içerik kaldırılması ya da kullanıcı bilgilerine ilişkin tek bir talebe dahi uyulmaması, bant genişliklerinin yüzde 90’a varan oranda daraltılmasına ve altı aya kadar reklam yasağı almalarına neden olabilmektedir.

 

Ekim 2022 değişiklikleri hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynakları ziyaret edebilirsiniz:

https://www.article19.org/resources/turkey-dangerous-dystopian-new-legal-amendments
https://freeturkeyjournalists.ipi.media/wp-content/uploads/2023/05/turkey-throttling-the-media-in-crucial-election-year-turkish.pdf

This statement was coordinated by the Media Freedom Rapid Response (MFRR), a Europe-wide mechanism which tracks, monitors and responds to violations of press and media freedom in EU Member States and candidate countries. 

On the occasion of the International Day to End Impunity for Crimes Against Journalists (IDEI), the undersigned groups demand that instead of punishing journalists for informing the public, Turkey’s judiciary should hold accountable those violating press freedom in the country.

On November 1, Tolga Şardan, a journalist for the independent T24 news website, was detained in connection with his October 31, T24 article titled “What is in the ‘judicial report’ submitted by the National Intelligence Agency (MİT) to the Presidency?” which discusses a report on corruption in the justice system allegedly commissioned from Turkey’s National Intelligence Agency (MİT) by the President’s office. The Center for Combating Disinformation under the Presidency’s Communications Directorate refuted the existence of the MİT report on November 1 in a post on the X platform. Şardan’s article was blocked on November 2.

Şardan’s news article was the latest in a series of investigative reports of hard-hitting allegations of corruption in Turkey’s justice system which fall squarely within the frame of legitimate public concern. All of these reports were blocked online by court orders.

The Istanbul Chief Public Prosecutor’s Office issued a statement stating that Şardan was under investigation on the charge of “publicly disseminating misleading information” under Article 217/A of Law No. 5237. This article is regulated under the so-called “disinformation law” introduced in October 2022 and those convicted face a prison sentence of up to three years for the offense.

After being detained, Şardan was brought to the Ankara courthouse where he testified before a prosecutor. “My article constitutes journalistic work carried out with the sole purpose of informing the public”, said Şardan, denying the allegations and demanded his immediate release. Şardan’s legal counsel added that the prosecutor should have started an investigation into the allegations raised in Şardan’s article instead of arresting his client.

Following his statement, the prosecutor transferred Şardan to the court on duty, with a request for his arrest. The court arrested Şardan and transferred the journalist to a prison in Ankara’s Sincan district. As the basis for its arrest decision, the court incorrectly cited Şardan’s alleged offense as one falling under the category of so-called “catalogue crimes” provided in Article 100/3 of the Turkish Criminal Procedure Code, which includes a list of offenses that call for immediate arrest of the suspect. However, Article 217/A of Law No. 5237 does not fall under the scope of this article.

Since its passing, the Disinformation Law has been used at least 12 times to target journalists for their news reporting. On the day of the passing of the law, Hakan Çavuşoğlu, the governing party’s representative and former head of the Parliament’s Human Rights Investigative Committee told a visiting international press freedom delegation to Turkey that  the law would not be used against journalists but had been passed only to deter people from sharing false information in times of upheaval and during emergency situations such as acute disasters. Earlier this year, journalist Sinan Aygül became the first journalist to be convicted under the Disinformation Law. Şardan’s arrest marks the 13th alert on Mapping Media Freedom concerning Disinformation Law cases reported in Turkey over the past year.

We therefore call on the Turkish authorities to immediately release Tolga Şardan from pretrial detention, and drop all charges against him. Authorities must end the systematic judicial harassment against him and other journalists, including the right to freedom of expression and media freedom in the country. We reiterate our solidarity with  all the  journalists arbitrarily detained in Turkey. Journalism is not a crime and every minute a journalist spends behind bars for their legitimate reporting and journalistic work is a violation of freedom of expression and media freedom. This must stop.

Türkiye: Uluslararası kuruluşlar gazeteci Tolga Şardan’ın tutuklanmasını kınadı

 

Yetkilileri Tolga Şardan’ı derhal serbest bırakmaya çağırıyoruz

Aşağıda imzası bulunan basın özgürlüğü, ifade hürriyeti, insan hakları ve gazeteci örgütleri, deneyimli gazeteci Tolga Şardan’ın Ankara’da tutuklanmasını şiddetle kınamaktadır. 2 Kasım Uluslararası Gazetecilere Karşı İşlenen Suçlarda Cezasızlıkla Mücadele Günü vesilesiyle aşağıda imzası bulunan gruplar, Türkiye’de yargının, kamuoyunu bilgilendirdikleri için gazetecileri cezalandırmak yerine, ülkede basın özgürlüğünü ihlal edenlerden hesap sormasını talep etmektedir.

Bağımsız T24 haber sitesi muhabiri Tolga Şardan, 31 Ekim tarihli “MİT’in Cumhurbaşkanlığı’na sunduğu ‘yargı raporunda ne var?” başlıklı yazısında, Cumhurbaşkanlığı tarafından MİT’e hazırlatıldığı iddia edilen yargıdaki yolsuzluklara ilişkin raporu ele aldığı gerekçesiyle 1 Kasım’da gözaltına alındı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi ayrıca 1 Kasım tarihinde paylaşım ile MİT raporunun varlığını yalanladı.  2 Kasım’da Şardan’ın yazısına erişim engeli getirildi. 

Şardan’ın haberi, Türkiye’nin adalet sistemindeki yolsuzluk iddialarını içeren ve kamuoyunun meşru kaygıları çerçevesine giren bir dizi araştırma raporunun sonuncusuydu. Bu haberlerin tamamına mahkeme kararıyla erişim engellendi.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan açıklamada, Şardan hakkında 5237 sayılı Kanunun 217/A maddesi uyarınca “kamuoyunu yanıltıcı bilgi yaymak” suçundan soruşturma yürütüldüğü belirtildi. Bu madde, Ekim 2022′de yürürlüğe giren ve “dezenformasyon yasası” olarak adlandırılan yasa kapsamında düzenleniyor.  Suçlu bulunanlar üç yıla kadar hapis cezasına çarptırılabiliyor.

 

Gözaltına alındıktan sonra Ankara Adliyesi’ne getirilen Şardan, burada savcıya ifade verdi. “Altını çizerek söylüyorum sadece halkı bilgilendirmek çerçevesinde gazetecilik yaptım” diyen Şardan suçlamaları reddetti ve derhal serbest bırakılmayı talep etti. Şardan’ın avukatı, savcının müvekkilini tutuklamak yerine Şardan’ın yazısında yer alan iddialarla ilgili soruşturma başlatması gerektiğini de sözlerine ekledi.

İfadesinin ardından savcı, Şardan’ı tutuklanması talebiyle nöbetçi mahkemeye sevk etti. Mahkeme Şardan’ı tutukladı ve gazeteciyi Ankara, Sincan Cezaevi’ne nakletti. Mahkeme, tutuklama kararına dayanak olarak, Şardan’ın işlediği iddia edilen suçun, şüphelinin derhal tutuklanmasını gerektiren suçların bir listesini içeren Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100/3 maddesinde belirtilen “katalog suçlar” kategorisine girdiğini yanlış bir şekilde gösterdi. Ancak 5237 sayılı Kanun’un 217/A maddesi bu madde kapsamına girmemektedir.

Dezenformasyon Yasası, kabul edildiği günden bu yana en az 12 kez gazetecileri yaptıkları haberler nedeniyle hedef almak için kullanıldı. Yasanın kabul edildiği gün, iktidar partisi temsilcisi ve TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu eski başkanı Hakan Çavuşoğlu, Türkiye’yi ziyaret eden uluslararası basın özgürlüğü heyetine, yasanın gazetecilere karşı kullanılmayacağını, sadece kargaşa dönemlerinde ve akut afetler gibi acil durumlarda insanları yanlış bilgi paylaşmaktan caydırmak için çıkarıldığını söyledi. Bu yılın başlarında gazeteci Sinan Aygül, Dezenformasyon Yasası kapsamında mahkum edilen ilk gazeteci oldu. Şardan’ın tutuklanması, geçtiğimiz yıl Türkiye’de tespit edilen Dezenformasyon Yasası vakalarına ilişkin 13. Medya Özgürlüğü Haritalama veritabanı uyarısı oldu.

Bu nedenle Türkiye makamlarına Tolga Şardan’ı derhal tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakmaları ve hakkındaki tüm suçlamaları düşürmeleri çağrısında bulunuyoruz. Yetkililer, ülkedeki ifade hürriyeti ve medya özgürlüğü hakkı da dahil olmak üzere, Şardan’a ve diğer gazetecilere yönelik sistematik hukuki tacize son vermelidir. Türkiye’de keyfi olarak gözaltına alınan tüm gazetecilerle dayanışma içinde olduğumuzu yineliyoruz. Gazetecilik suç değildir ve bir gazetecinin meşru habercilik ve gazetecilik faaliyetleri nedeniyle parmaklıklar ardında geçirdiği her dakika ifade ve basın özgürlüğünün ihlalidir. Buna bir son verilmelidir.

This statement was coordinated by IPI as part of its #FreeTurkeyJournalists campaign and members of the Media Freedom Rapid Response (MFRR) consortium, a Europe-wide mechanism which tracks, monitors and responds to violations of press and media freedom in EU Member States and candidate countries.

On October 10, DW Turkish service reporter Alican Uludağ published a news report revealing developments about the controversial case of Sinan Ateş, former leader of the Grey Wolves, the paramilitary wing of MHP, who was assassinated in the center of Ankara in December, 2022. Uludağ reported allegations that İzzet Ulvi Yönter, deputy leader of MHP had tried to bribe one of the prosecutors with a position on the Supreme court if suspects affiliated with the MHP were released.

 

Following Uludağ’s report, Yönter shared a post on his X account, targeting Uludağ by writing “If you do not prove these disgusting claims, you are a vile and shameful slanderer. We will settle the score in the judiciary.”

 

Semih Yalçın, another MHP deputy leader also posted “Those who attempt to slander our deputy leader İzzet Ulvi Yönter will be held accountable to the relevant authorities. We will not remain silent while people such as Alican Uludağ, who lack honor and dignity, try to cast a shadow of doubt on our party and companions. Let this go on the record.”

 

Following the MHP posts there was a pile on of harassment and threats of violence on social media targeting Uludağ. In response, Uludağ wrote that he is not afraid of the threats he received. He said he will continue to shed light on Ateş’s murder.

 

Earlier in January 2023, Voice of America (VoA) Turkish service reporter Yıldız Yazıcıoğlu was also targeted by MHP officials. The events unfolded after her attempt to ask MHP leader Devlet Bahçeli about the assassination of Sinan Ateş, to which Bahçeli responded by telling the journalist to “mind her business”, after which Yazıcıoğlu was pushed out of the way by an MHP MP. Following this, she was targeted on social media by one of MHP deputy leaders, İsmail Özdemir, who accused her of being an “agent provocateur”.

 

We reiterate our call on the government to guarantee that journalists are able to do their work free of intimidation and harassment. Politicians, in particular, have a responsibility to avoid online harassment of critical journalists which, unchecked, can quickly lead to violence.  Authorities must take all measures to ensure the safety of journalists.

This statement was coordinated by IPI as part of its #FreeTurkeyJournalists campaign and members of the Media Freedom Rapid Response (MFRR) consortium, a Europe-wide mechanism which tracks, monitors and responds to violations of press and media freedom in EU Member States and candidate countries.

Turkish translation available here.

 

This year’s parliamentary and presidential elections have brought no relief for press freedom. On the contrary, pressure continues to mount on critical journalists ahead of next year’s municipal vote, including mayoral elections in Istanbul and Ankara. And the tragic February 2023 earthquakes laid bare efforts by authorities to control news and information, with local media being particularly targeted.

 

This week, five international media freedom and journalism organizations met with a range of key stakeholders in Turkey, including journalists, civil society groups, the Turkish Constitutional Court, the Radio and Television Supreme Council (RTÜK), and diplomatic representatives, including the EU Delegation, to discuss Turkey’s media freedom crisis. The delegation also met with members of parliament of the Republican People’s Party (CHP), Democracy and Progress Party (DEVA), Green Left Party (YSP), and Labor Party (EMEP). The delegation also monitored the trial of Tele1 Editor-in-Chief Merdan Yanardağ in Istanbul on October 4.

 

Led by the International Press Institute (IPI) and IPI’s Turkey National Committee, the mission included representatives from the Committee to Protect Journalists (CPJ), the European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF), Osservatorio Balcani e Caucaso Transeuropa (OBCT), and Reporters Without Borders (RSF).

 

The mission’s requests for meetings with the Minister of Justice Yılmaz Tunç, Minister of Interior Ali Yerlikaya, head of the Turkish Parliament’s Chair Human Rights Investigation Commission Derya Yanık, head of the Digital Platforms Commission Hüseyin Yayman, head of the Justice Commission Cüneyt Yüksel, RTÜK Chair Ebubekir Şahin and Fahrettin Altun, the head of Directorate of Communications, were left unanswered.  The mission regrets not having the opportunity to engage in dialogue with key public officials and public authorities responsible for upholding fundamental rights and the rule of law and ensuring media freedom and pluralism in the country.

 

A key topic of this year’s mission was Turkey’s disinformation law. Last year, the AKP head of the Human Rights Investigation Commission of the Turkish Parliament assured our delegation that disinformation law would not be used to punish journalists. But in the past year, at least 20 journalists were targeted (with three jailed) on the basis of the disinformation law, mainly in relation to coverage of the earthquake.

  

Physical safety remains an issue of grave concern. In meetings with journalists, the delegation heard alarming examples of threats to reporters’ safety with authorities in some cases turning a blind eye, failing to uphold their duty to conduct an effective investigation and provide safety measures. Meanwhile, politicians, government authorities, and the courts continue to equate critical journalism with “terrorist propaganda”, disinformation, or a threat to national security, further increasing journalists’ physical and legal vulnerability.

 

Journalists targeted with legal harassment continue to face egregious violations of rule of law guarantees. The systematic use of pretrial detention for journalists has now become the norm, effectively resulting in punishment without conviction. Recent cases have seen Kurdish reporters jailed for over a year pending trial following mass arrests.

 

The granting of official press cards remains arbitrary – and their power is limited in the face of information control. Independent journalists fortunate to receive such cards reported that they were in some cases prevented by authorities from reporting in the earthquake zone despite providing their credentials. 

 

The Constitutional Court continues to issue important rulings in support of press freedom. However, it is hampered by a lack of resources, a failure by lower courts to implement the Court’s rulings, and a failure by the Turkish Parliament to introduce legislation addressing systematic violations identified by the Court.

 

Local elections are due to take place in Turkey in March 2024. The free flow of independent news and information is an essential condition to any democratic election. We call on the government of Turkey to guarantee that journalists are able to do their work free of intimidation and harassment in particular during the election period. 

 

Finally, amid the continued crackdown by the Turkish authorities, the delegation notes with concern a pattern of visa denials, delays, and arduous procedures for Turkey journalists applying for visas to Europe. This trend undermines the ability of Turkey’s journalists to build and sustain links to their peers abroad. The delegation calls on European governments and the EU to maintain firm and active support for Turkey’s free press. In addition to strong and clear public support for independent journalists, this must include ensuring that journalists’ applications for visas for professional purposes are fast tracked. 

Uluslararası heyet açıklaması: Türkiye’de basın özgürlüğü krizi deprem ve genel seçimlerin ortasında derinleşti

 

Beş uluslararası basın özgürlüğü ve gazetecilik kuruluşu Türkiye’deki basın özgürlüğü misyonunu tamamladı

 

Türkiye’nin basın özgürlüğü krizi geçtiğimiz yıl daha da derinleşti. Gazeteciler, keyfi tutukluluk ve kovuşturma dahil olmak üzere, mesleki faaliyetlerinden ötürü ağır tehditlerle karşı karşıya kaldı. Basına yönelik saldırı ve tehditlerden sorumlu olanlara karşı cezasızlık artarak devam etti. 

 

Bu yıl yapılan meclis ve cumhurbaşkanlığı seçimleri basın özgürlüğü açısından herhangi bir rahatlama getirmedi. Aksine, gelecek yıl yapılacak yerel seçimler öncesinde eleştirel gazeteciler üzerindeki baskı artmaya devam ediyor. Şubat 2023’te meydana gelen yıkıcı depremler sırasında yerel medyanın özellikle hedef alınması, yetkililerin haber ve bilgi akışını kontrol etmeye yönelik çabalarının açık bir örneğiydi.

 

Bu hafta, basın ve ifade özgürlüğü alanında çalışan beş uluslararası kuruluş; Türkiye’de gazeteciler, sivil toplum grupları, Anayasa Mahkemesi, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ve Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu gibi pek çok paydaş ile ülkede medya özgürlüğünün içinde bulunduğu krizi görüşmek üzere toplantılar düzenledi. Heyet ayrıca Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Demokrasi ve İlerleme Partisi (DEVA), Emek Partisi (EMEP) ve Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (YSP) milletvekilleriyle de bir araya geldi.

 

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) ve IPI Türkiye Ulusal Komitesi öncülüğündeki heyette Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF), Osservatorio Balcani e Caucaso Transeuropa (OBCT) ve Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) temsilcileri yer aldı.

 

Heyetin, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Derya Yanık, Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, Adalet Komisyonu Başkanı Cüneyt Yüksel, RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile görüşme talepleri yanıtsız kaldı. Heyet, temel hakların ve hukukun üstünlüğünün korunmasından ve ülkede medya özgürlüğü ve medyada çok sesliliğin sağlanmasından sorumlu görevlileri ve kamu makamlarıyla diyalog kurma fırsatı bulamamaktan üzüntü duyuyor.

 

Bu yılki heyet ziyaretinin öne çıkan başlıklarından biri Türkiye’nin dezenformasyon yasasıydı. Geçen yıl TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonunun AKP’li başkanı, dezenformasyon yasasının gazetecileri cezalandırmak için kullanılmayacağı konusunda heyetimize güvence vermişti. Ancak geçtiğimiz yıl, başta deprem haberleriyle ilgili olmak üzere, en az 20 gazeteci dezenformasyon yasasına dayanılarak hedef alındı (üçü hapse atıldı).

 

Gazetecilerin fiziksel güvenliği ciddi bir endişe konusu olmaya devam ediyor. Heyet, gazetecilerle yaptığı görüşmelerde, muhabirlerin güvenliğini tehdit eden birçok endişe verici örnekle karşılaştı ve yetkililerin bazı durumlarda etkili bir soruşturma yürütme ve güvenlik önlemleri sağlama görevlerini yerine getirmek yerine bu tehditlere göz yumduklarını gördü. Aynı zamanda siyasetçiler, hükümet yetkilileri ve mahkemeler eleştirel gazeteciliği “terör propagandası”, dezenformasyon veya ulusal güvenliğe tehditle eş tutmaya devam ederek gazetecilerin fiziksel ve yasal savunmasızlığını daha da artırdı.

 

Hukuki tacizin hedefi olan gazetecilerin yasal güvenceleri, ağır ihlallere maruz kalmaya devam ediyor. Gazetecilerin sistematik bir biçimde tutuklu yargılanması artık olağan bir hale geldi ve bu durum sıklıkla mahkûmiyet kararı olmaksızın cezalandırma ile sonuçlandı. Geçtiğimiz yıl görülen bazı davalarda, Kürt gazeteciler toplu gözaltıların ardından bir yıldan fazla tutuklu kaldı.

 

Resmi basın kartlarının kime verileceği konusundaki keyfi uygulamalar devam ediyor ve bu kartlar bilgi kontrolü karşısında sınırlı bir güce sahip. Basın kartı alma şansına sahip olan bağımsız gazeteciler, kimlik bilgilerini vermelerine rağmen deprem bölgesinde bazı durumlarda haber yapmalarının yetkililer tarafından engellendiklerini bildirdi.

 

Anayasa Mahkemesi (AYM) basın özgürlüğünü destekleyen önemli kararlar vermeye devam ediyor. Ancak, kaynak yetersizliği, alt mahkemelerin AYM kararlarını uygulamadaki başarısızlığı ve TBMM’nin AYM  tarafından tespit edilen sistematik ihlalleri ele alan mevzuatı yürürlüğe koymadaki yetersizliği nedeniyle AYM’nin çalışmaları sekteye uğruyor.

 

Bir sonraki yerel seçimlerin Mart 2024’te yapılması planlanıyor. Bağımsız haber ve bilginin serbest dolaşımı tüm demokratik seçimler için hayati bir koşul. Türkiye hükümetini, özellikle seçim döneminde gazetecilerin işlerini tehditlere ve ihlallere maruz kalmadan yapabilmelerini güvence altına almaya çağırıyoruz.

 

Son olarak heyet, Türkiye’de baskıcı koşullar altında çalışırken Avrupa’ya vize başvurusunda bulunan gazetecilerin vize reddi, gecikme ve zorlu prosedürlerine ilişkin endişelerini dile getiriyor. Bu eğilim, Türkiye’deki gazetecilerin yurtdışındaki meslektaşlarıyla bağlantı kurma ve sürdürme imkanlarını azaltıyor. Heyet, Avrupa hükümetlerine Türkiye’deki özgür basına yönelik kararlı ve aktif desteklerini sürdürmeleri çağrısında bulunuyor. Bağımsız gazetecilere yönelik güçlü ve belirgin desteğinin yanı sıra, gazetecilerin mesleki amaçlarla yaptıkları vize başvurularının hızlı bir şekilde işlem görmesi de bu desteğin bir parçası olmalı.

This statement was coordinated by the Media Freedom Rapid Response (MFRR), a Europe-wide mechanism which tracks, monitors and responds to violations of press and media freedom in EU Member States and candidate countries. 

On August 2, journalist Barış Pehlivan was informed via an SMS from the Ministry of Justice that he was expected to turn himself over to the Marmara Low Security Correctional Institution (formerly Silivri) between August 1-15, 2023. Pehlivan has already been incarcerated four times due to his journalism, two of those being one day behind bars in February and May 2023 for the same sentence. This order would mark his fifth time behind bars. 

 

We are concerned by the repeated judicial harassment of Pehlivan, who is exercising his fundamental right to free speech as a journalist in Turkey. 

 

Due to his coverage of the funeral of an MIT (Turkish National Intelligence Organization) officer in Libya, Pehlivan was arrested on March 6, 2020 and taken to court, alongside journalists Aydın Keser, Barış Terkoğlu, Eren Ekinci, Hülya Kılınç, Ferhat Çelik and Murat Ağırel, and was sentenced to 3 years and 9 months in prison on charges of exposing classified intelligence documents.

 

On May 12, 2020, Turkish authorities postponed the sentences of thousands of inmates due to Covid-19, but a last-minute clause excluded primarily the charges that journalists face, keeping all journalists, including Pehlivan, in prison. 

 

After spending 6 months behind bars, journalist Barış Pehlivan was released on September 9, 2020 on parole on the condition that he not be subject to another court case. After his release, Pehlivan commented on the court’s decision by saying: “There is no crime in this case. This case aims to punish our journalism.”

 

On July 15 this year, the Turkish Parliament enacted a measure drafted by the governing coalition regulating parole and probation rules. According to this regulation, Pehlivan also gains the right to benefit from parole, his lawyer reports. When Pehlivan’s lawyer filed a request for information on the decision that Pehlivan submits himself to the correctional institution, the response indicated that the prison administration had disregarded the relevant clauses of the legislation from July 2023.

 

Shortly after he co-authored a book titled “SS” (referring to the initials of former Minister of Interior Süleyman Soylu) in April 2023, Pehlivan was targeted by then-advisor of the Minister of Interior on the grounds of having ties to organised crime, and another one of his articles became the subject of an insult case. While the trial process has not begun for the latest court case that was opened in April 2023, it has been seen as an attempt to end Pehlivan’s parole. 

 

In mid-July, 15 journalists were released from prison, while as of August 7, 20 journalists still remain behind bars in Turkey. In the past year 232 alerts regarding Turkey were reported on the Mapping Media Freedom database, impacting 329 journalists, media workers or outlets, which shows the dire conditions independent journalism operate under in the country. All together, these alerts make up a quarter of all the reported alerts in Europe. 

 

Acts of judicial harassment targeting journalists hinder media freedom and people’s right to access information.

 

We call upon the Turkish authorities to reverse the decision to reimprison Pehlivan and end the systematic judicial harassment against him and other journalists.

 

We reiterate our solidarity with the imprisoned journalists. Journalism is not a crime and every minute a journalist spends behind bars is a violation of freedom of expression and media freedom.

This statement was coordinated by the Media Freedom Rapid Response (MFRR), a Europe-wide mechanism which tracks, monitors and responds to violations of press and media freedom in EU Member States and candidate countries.

Türkiye: Uluslararası kuruluşlar gazeteci Barış Pehlivan’ın beşinci defa parmaklıklar ardına girecek olmasını kınadı

 

Aşağıda imzası bulunan medya özgürlüğü, ifade hürriyeti, insan hakları ve gazetecilik örgütleri; gazeteci Barış Pehlivan’a yönelik son yargı tacizini şiddetle kınamakta ve Türkiye yetkililerine medya özgürlüğüne saygı gösterme yönündeki çağrılarını yinelemektedir.

 

Gazeteci Barış Pehlivan’a 2 Ağustos’ta Adalet Bakanlığı tarafından gönderilen SMS ile 1-15 Ağustos 2023 tarihleri arasında Marmara Açık Ceza İnfaz Kurumu’na (eski adıyla Silivri) teslim olması gerektiği bildirildi. Gazeteciliği nedeniyle ikisi 2023 yılının Şubat ve Mayıs aylarında aynı cezadan birer gün olmak üzere şimdiye kadar dört kez cezaevine giren Pehlivan, hakkındaki son kararın bozulmaması halinde beşinci kez hapse girmiş olacak.

 

Bir gazeteci olarak temel ifade hürriyeti hakkını kullanan Pehlivan’a yönelik tekrar eden yargı tacizinden endişe duymaktayız.

 

Pehlivan, Libya’da yaşamını yitiren bir Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) görevlisinin cenaze törenini haberleştirdiği için 6 Mart 2020 tarihinde gazeteciler Aydın Keser, Barış Terkoğlu, Eren Ekinci, Hülya Kılınç, Ferhat Çelik ve Murat Ağırel ile birlikte tutuklanarak mahkemeye çıkarılmış ve gizli istihbarat belgelerini ifşa etmekten 3 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.

 

12 Mayıs 2020’de Türkiye yetkilileri Covid-19 salgını nedeniyle binlerce mahkûmun cezasını erteleme kararı almış, ancak son dakikada eklenen bir madde ile özellikle gazetecilerin karşı karşıya kaldığı suçlamalar bu ertelemenin kapsamının dışında bırakılmıştı. Bunun sonucunda Pehlivan da dahil olmak üzere tüm tutuklu gazeteciler cezaevinde kaldı.

 

Gazeteci Barış Pehlivan, parmaklıklar ardında altı ay geçirdikten sonra, başka bir davaya konu olmamak kaydıyla, 9 Eylül 2020 tarihinde denetimli serbestliğe ayrıldıi. Pehlivan tahliyesinin ardından mahkemenin kararını şu sözlerle yorumladı: “Bu davada suç yok. Bu davada bizim gazetecilik hayatımızı cezalandırma amacı var.”

 

15 Temmuz 2023’te iktidar koalisyonu tarafından hazırlanan şartlı tahliye ve denetimli serbestlik kurallarını düzenleyen bir tasarı mecliste kabul edildi. Barış Pehlivan’ın avukatı, bu düzenlemeye göre Pehlivan’ın da denetimli serbestlikten yararlanma hakkı kazandığını bildirdi. Ancak avukatı Pehlivan’ın cezaevine teslim olması kararına ilişkin bilgi talebinde bulunduğunda, cezaevi yönetiminin Temmuz 2023 tarihli düzenlemenin ilgili maddelerini göz ardı ettiği anlaşıldı.

 

Pehlivan, Nisan 2023’te “SS” başlıklı (eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun adının baş harflerine atıfla) bir kitap yazdıktan kısa süre sonra, dönemin İçişleri Bakanı danışmanı tarafından organize suçlarla bağlantısı olduğu gerekçesiyle hedef gösterilmiş, bir başka yazısı da hakaret davasına konu olmuştu. Nisan 2023’te açılan yeni davanın yargılama süreci henüz başlamamış olsa da, bu dava Pehlivan’ın denetimli serbestliğini sona erdirmeye yönelik bir girişim olarak yorumlandı.

 

12 Temmuz’da tutuklu yargılanan 15 gazeteci tahliye edildi, ancak 7 Ağustos itibariyle Türkiye’de halen 20 gazeteci cezaevinde bulunuyor. Son 12 ay boyunca Mapping Media Freedom veri tabanında Türkiye ile ilgili 232 vaka rapor edildi. Bu vakalar 329 gazeteci, medya çalışanı ve kuruluşunu ilgilendiriyordu. Bu da ülkede bağımsız gazeteciliğin içinde bulunduğu zorlu koşulları göstermektedir. Türkiye kaynaklı bu vakaların tamamı Avrupa’dan bildirilen tüm vakaların dörtte birini oluşturuyor.

 

Gazetecileri hedef alan yargı tacizi uygulamaları, medya özgürlüğünü ve halkın bilgiye erişim hakkını engellemektedir.

 

Türkiye yetkililerine; Barış Pehlivan’ın denetimli serbestlik şartlarını oluşturmadığı gerekçesiyle 15 Ağustos’ta yeniden cezaevine girmesi yönündeki karardan vazgeçilmesi ve Pehlivan ile diğer gazetecilere yönelik sistematik yargı tacizine son verilmesi yönünde çağrıda bulunuyoruz.

 

Tutuklu gazetecilerle dayanışma içinde olduğumuzu bir kez daha yineliyoruz. Gazetecilik suç değildir. Gazetecilerin parmaklıklar ardında geçirdiği her dakika ifade ve basın özgürlüğü ihlalidir.

While four of these journalists were conditionally released, Arslan was arrested later the same day. We demand his immediate release.

 

The five journalists were detained the day after July 24, which is marked in Turkey as “Day of Struggle for Press Freedom”, during several house raids.

 

Local media outlets reported that the journalists were detained over their social media posts concerning the reassignment of a prosecutor and a judge, to whom the former is married, by the Council of Judges and Prosecutors (HSK), involved in the recent court case of 18 journalists in Diyarbakır. The journalists are reportedly being accused of “disclosing, publishing and targeting a public official on anti-terror duties” (Anti-Terror Law Art. 6/1).

 

T24 editor Yükler was detained during a raid on her home in Ankara in the early morning hours and taken to the Ankara police department. Yükler was released later in the day under judicial control including an international travel ban.

 

MA reporter Arslan was also detained during a morning raid on his home in Ankara. Police reportedly seized Arslan’s phone and computer during the raid. Arslan was arrested later that day on the charge of “identifying officials on anti-terror duties as targets”.

 

MA reporter Akyüz was detained in his home in İzmir early in the morning and taken to a police department in the city’s Çankaya district. Akyüz was released later that day and placed under judicial control including an international travel ban.

 

Bianet editor Kepenek was detained in the afternoon hours of the same day in her Istanbul home. The police seized Kepenek’s digital equipment and cuffed the journalist with plastic handcuffs before taking her to a police department in Taksim, central Istanbul. The police stated that Kepenek was taken into custody as part of an investigation conducted by the Diyarbakır Chief Public Prosecutor’s Office on the grounds of “disclosing, publishing and targeting a public official on anti-terror duties”. After one day in detention, Kepenek was brought to the Istanbul Courthouse in metal handcuffs on the morning of July 26. Kepenek was released under judicial control including an international travel ban.

 

Freelance journalist Deniz was detained when she went to a local police department in Diyarbakır to give her statement upon the request of the local police. She was released later that day and placed under judicial control including an international travel ban.

 

Article 6 (1) of the Anti-Terror Law under which the journalists are investigated, is being misused in order to punish journalists for sharing information of public interest that is publicly available. The Council of Europe Committee of Ministers have previously expressed their reservations about the application of the provision, for failure to recognise the defense of truth and public interest.

 

The fact that the prosecutor who prepared the indictment against journalists who were arrested en masse turned out to be married to one of the three judges on the panel of judges of the same case and that this prosecutor and judge were later reassigned is public information and is of public interest. Therefore, reporting and dissemination of such information must be regarded as journalistic activity.

 

According to the Journalists’ Union of Turkey (TGS), 20 journalists were in jail as of July 12, 2023.

 

We stand in solidarity with the journalists in detention and call on the Turkish authorities to stop abusing anti-terror laws, and the arbitrary and systematic detention of journalists.

This statement was coordinated by the Media Freedom Rapid Response (MFRR), a Europe-wide mechanism which tracks, monitors and responds to violations of press and media freedom in EU Member States and candidate countries.  

Türkiye: Uluslararası ve yerel kuruluşlar Ankara, Diyarbakır, İstanbul ve İzmir’de gazetecilerin gözaltına alınmasını kınadı

 

Yetkilileri gazetecilere yönelik sistematik gözaltıları son vermeye çağırıyoruz

 

Aşağıda imzası bulunan basın özgürlüğü, ifade hürriyeti ve insan hakları örgütleri 25 Temmuz’da T24 editörü Sibel Yükler, Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri Delal Akyüz ve Fırat Can Arslan, bianet editörü Evrim Kepenek ve serbest gazeteci Evrim Deniz’in gözaltına alınmasını şiddetle kınamaktadır. 

 

Bu gazetecilerden dördü adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken, Arslan aynı gün içinde tutuklandı. Arslan’ın derhal serbest bırakılmasını talep ediyoruz.

 

Beş gazeteci, Türkiye’de “Basın Özgürlüğü İçin Mücadele Günü” olarak kutlanan 24 Temmuz’dan bir gün sonra evlerine yapılan baskınlarla gözaltına alındı.

 

Yerel medya, gazetecilerin Diyarbakır’da 18 gazetecinin yargılandığı davanın iddianamesini hazırlayan savcı ile, onunla evli olan bir mahkeme üyesinin Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK) tarafından görev yerlerinin değiştirilmesine ilişkin sosyal medya paylaşımları nedeniyle gözaltına alındıklarını duyurdu. Gazetecilerin “terörle mücadelede görev almış kamu görevlilerinin hüviyetlerini açıklamak, yayınlamak veya bu yolla bu kişileri hedef göstermek” (TMK Md. 6/1.) ile isnad edildikleri bildiriliyor.

 

T24 editörü Yükler, sabah erken saatlerde Ankara’daki evine yapılan baskınla gözaltına alınarak Ankara Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldü. Yükler, günün ilerleyen saatlerinde yurt dışına çıkış yasağını da içeren adli kontrol tedbiri uygulanarak serbest bırakıldı.

 

MA muhabiri Arslan da sabah saatlerinde Ankara’daki evine yapılan baskınla gözaltına alındı. Polisin baskın sırasında Arslan’ın telefonuna ve bilgisayarına el koyduğu bildirildi. Arslan günün ilerleyen saatlerinde “terörle mücadelede görev almış kamu görevlilerini hedef göstermek” isnadı üzerine tutuklandı.

 

MA muhabiri Akyüz, sabah erken saatlerde İzmir’deki evinde gözaltına alındı ve Çankaya ilçesindeki İzmir İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldü. Akyüz, günün ilerleyen saatlerinde yurt dışına çıkış yasağını da içeren adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

 

Bianet editörü Kepenek aynı gün öğleden sonra İstanbul’daki evinde gözaltına alındı. Polis, Kepenek’in dijital ekipmanlarına el koydu ve gazeteciyi plastik kelepçeyle kelepçeleyerek Taksim’deki bir polis merkezine götürdü. Polis, Kepenek’in Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında “kamu görevlisini hedef göstermek” suçlamasıyla gözaltına alındığını belirtti. 26 Temmuz sabahı İstanbul Adliyesine metal kelepçe takılmış halde getirilen Kepenek, yurt dışına çıkış yasağını da içeren adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

 

Serbest gazeteci Deniz, Diyarbakır’da ifade vermek üzere gittiği polis merkezinde gözaltına alındı. Günün ilerleyen saatlerinde yurt dışına çıkış yasağını da içeren adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

 

Soruşturmalara konu olan Terörle Mücadele Kanunu’nun 6(1). maddesi, kamuya açık bulunan ve kamuyu ilgilendiren bilgileri paylaşan gazetecileri cezalandırmak amacıyla kullanılıyor. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi de daha önce, kamuyu ilgilendiren konularda yapılan doğruluğu kanıtlanmış açıklamaların uygulamada sözü geçen madde kapsamında değerlendirilmesi konusundaki tereddütlerini bildirmişti.

 

Gazetecilerin topluca tutuklanmasını içeren bir dosyada, davanın iddianamesini hazırlayan savcının mahkeme heyetindeki üç hakimden biriyle evli olması ve söz konusu davanın ilk duruşmasının ardından bu savcı ve hakimin görev yerlerinin değiştirilmesi kamuya açık ve kamuyu ilgilendiren bilgilerdir. Bu nedenle, bu bilgilerin paylaşılması gazetecilik faaliyeti olarak kabul edilmelidir.

 

Türkiye Gazeteciler Sendikası’na (TGS) göre, 12 Temmuz 2023 itibarıyla Türkiye’de 20 gazeteci cezaevinde bulunuyor.

 

Gözaltındaki gazetecilerle dayanışma içinde olduğumuzu belirtiyor; Türkiye makamlarına terörle mücadele yasalarını kötüye kullanma ve gazetecileri keyfi ve sistematik olarak gözaltına alma uygulamasına son verme çağrısında bulunuyoruz.

 

ARTICLE 19

Articolo 21Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF)

Gazeteciler Federasyonu (EFJ)

Civil Rights Defenders

Eşit Haklar İçin İzleme Derneği

Gazeteciler Cemiyeti (GC)

Gazetecilikte Kadın Koalisyonu (CFWIJ)
Güney Doğu Avrupa Medya Örgütü (SEEMO)

Hakikat Adalet Hafıza Merkezi

IPS İletişim Vakfı / Bianet

İfade Özgürlüğü Derneği (İFÖD)

İngiliz PEN

İnsan Hakları Gündemi Derneği

İşkenceye Karşı Dünya Örgütü (OMCT), İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi çerçevesinde

Kadının İnsan Hakları – Yeni Çözümler Derneği

Kadın Zamanı Derneği

Kaos GL

Lambdaistanbul LGBTİ+ Dayanışma Derneği

Medya Araştırmaları Derneği (MEDAR)

Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA)

Medya ve Göç Derneği

OBC Transeuropa (OBCT)

Özgürlük için Hukukçular Derneği

Punto24 Bağımsız Gazetecilik Derneği (P24)

Research Institute on Turkey

Roman Hafıza Çalışmaları Derneği (Romani Godi)

Türkiye İnsan Hakları Davalarına Destek Projesi (TLSP)

Uluslararası Af Örgütü Türkiye

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI)

Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH), İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi çerçevesinde

Uluslararası PEN

Üniversiteli Kuir Araştırmaları ve LGBTİ+ Dayanışma Derneği (ÜniKuir)

Yaşam Bellek Özgürlük Derneği

Yurttaşlık Derneği

9. İstanbul Trans Onur Haftası Komitesi

17 Mayıs Derneği

31. İstanbul LGBTİ+ Onur Haftası Komitesi

Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH), İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi çerçevesinde

İşkenceye Karşı Dünya Örgütü (OMCT), İnsan Hakları Savunucularının Korunması için Gözlemevi çerçevesinde